E-nummers; je hebt er vast wel eens van gehoord. E-nummers zijn stoffen die aan onze voeding worden toegevoegd om bijvoorbeeld de kwaliteit, de kleur en/of de houdbaarheid te verbeteren. Hoewel er veel wetenschappelijke onderzoeken gedaan zijn – en er strenge regels zijn verbonden aan het gebruik van deze stoffen, zijn er verschillende visies en meningen rondom het gebruik ervan. Waar de één beweert dat de additieven onschadelijk of zelfs veilig zijn bevonden voor je gezondheid, mits je de aanvaardbare dagelijkse inname niet overschrijdt, doet de ander zijn/haar best om ze zoveel mogelijk te vermijden. Zelf kies ik voor de middenweg wat betreft deze hulpstoffen; wat ik daarmee bedoel – en waarom het van belang is om bewust om te gaan met E-nummers als je te maken hebt met vage ‘onverklaarbare’ gezondheidsklachten, ga ik je in dit artikel uitleggen.
Verschillende soorten E-nummers
Allereerst is het belangrijk om het verschil tussen de verschillende soorten E-nummers te weten. Er zijn namelijk verschillende soorten wat betreft functie (denk aan conserveringsmiddelen, emulgatoren en kleurstoffen), maar daarnaast zijn deze stoffen ook onder te verdelen in verschillende categorieën;
-
- Groene E-nummers
- Oranje E-nummers
- Rode E-nummers
De gedachte achter de verschillende kleurencategorieën is dat de groene E-nummers oké zijn, dat je van de oranje varianten niet te veel binnen moet zien te krijgen – en dat je de rode E-nummers beter zo veel mogelijk kunt vermijden.
E-nummers vind je tegenwoordig in bijna alle (voornamelijk kant-en-klare) producten. Pak een willekeurig(e) pak, pot of fles in de supermarkt – en het bevat gegarandeerd E-nummers. (Onnodige) Toevoegingen geheel vermijden lijkt dan ook haast onmogelijk (of je moet sterk genoeg zijn om in principe alles af te slaan wat je buitenshuis wordt aangeboden – en brutaal genoeg zijn om in een restaurant te vragen naar de gehele ingrediëntenlijst van de menukaart), maar is misschien is het ook wel helemaal niet zo verstandig om alle additieven te vermijden… Niet elk E-nummer is per definitie slecht namelijk. Sommige E-nummers komen zelfs van nature voor in bepaalde producten; zo heeft vitamine C bijvoorbeeld een eigen E-nummer (E300). Er zijn echter ook varianten, zoals bepaalde glansmiddelen, kleurstoffen en smaakversterkers, waarbij je wél terecht je vraagtekens mag zetten.
Drie voorbeelden van rode E-nummers:
-
- E220: Zwaveldioxide
Zwaveldioxide komt veel bij vulkanen uit de grond – en wordt gebruikt bij industriële processen; onder andere voor het maken van zwavelzuur. Zouten van zwavelzuur worden gebruikt als conserveringsmiddel in voedsel.
-
- E240: Formaldehyde
Formaldehyde is een gas (welke overigens van verschillende bronnen afkomstig kan zijn) met een sterke onaangename geur. Formaldehyde is mogelijk kankerverwekkend – en kan irritaties aan keel, neus en ogen – en kans op hoofdpijn veroorzaken.
-
- E284: Boorzuur
Boorzuur is een synthetisch voedingszuur. Boorzuur is, net zoals borax, giftig voor het zenuwstelsel, de nieren en de lever van de mens. Mogelijke bijwerkingen van boorzuur zijn onder andere een bloederige stoelgang, braken, hoofdpijn, huidontstekingen en nierfalen; daarnaast kan het ook de mannelijke vruchtbaarheid verminderen.
De aanvaardbare Dagelijkse Inname (ADI) van E-nummers
Voor elk E-nummer is door de ‘European Food Safety Authority (EFSA)’ een aanvaardbare dagelijkse inname (ADI) vastgesteld; dat houdt in dat een bepaalde stof, oftewel een E-nummer, niet schadelijk is bevonden bij een maximale inname van die vastgestelde ADI – en dat fabrikanten dus niet meer dan die ADI mogen toevoegen aan hun product.
Let op: bovenstaande geldt dus PER product.
In principe zijn ADI’s zo vastgesteld dat het niet direct kwaad zou moeten kunnen als de grens een keertje zou worden overschreden, maar je kunt je wel afvragen wat het effect zou kunnen zijn als die grens op langere termijn niet zo nauw genomen wordt; kinderen, mensen met (ernstig) ondergewicht – en mensen met (ernstig) overgewicht en/of diabetes vormen wat dat betreft een risicogroep.
Een gezonde balans
Alle E-nummers geheel vermijden is niet alleen ontzettend moeilijk, maar is ook niet per se aan te raden; niet eens zo zeer alleen omdat dus niet alle E-nummers per definitie slecht zijn, maar ook omdat je lichaam erg heftig zou kunnen reageren als je een ‘slecht’ E-nummer dan ooit toch een keer (per ongeluk) binnen zou krijgen.
Het zijn voornamelijk de rode (en de oranje) E-nummers waar veel kritiek over is ontstaan – en waar je je vraagtekens terecht bij kunt zetten; sommige van die stoffen zijn niet alleen discutabel op zichzelf, maar kunnen in combinatie met andere toevoegingen ook reacties veroorzaken, waarbij zogeheten ‘vrije radicalen’ kunnen vrijkomen.
Vrije radicalen kunnen schade aanrichten aan je lichaamscellen – en dus nadelig zijn voor je gezondheid. Vrije radicalen worden in ons lichaam opgeruimd door antioxidanten, welke je binnen zal moeten zien te krijgen via voeding – of eventueel aanvullend via supplementen. De hoeveelheid vrije radicalen moet in balans zijn met de hoeveelheid antioxidanten om gezond te kunnen blijven; dat geldt dus ook voor E-nummers.
Als je gezondheid je uitgangspunt is – en je vage ‘onverklaarbare’ gezondheidsklachten wilt aanpakken, dan zul je dus moeten zoeken naar een gezonde balans tussen de verschillende soorten E-nummers; daarbij kun je uitgaan van het uitgangspunt dat de groene E-nummers oké zijn, dat je van de oranje varianten niet te veel binnen zou moeten krijgen – en dat je de rode E-nummers beter zo veel mogelijk kunt vermijden.
Nog twee voorbeelden van rode E-nummers (en de reden waarom je ze beter zo veel mogelijk kunt vermijden) :
-
- E621: Mononatriumglutamaat / MSG / Ve-tsin
Mononatriumglutamaat is een synthetische smaakversterker – en is een bestandsdeel van ‘glutaminezuur’. Stemmingswisselingen zijn een mogelijke bijwerking van E621, en er zijn aanwijzingen dat dit E-nummer ook medeverantwoordelijk is voor onder andere ADHD en autisme. E621 zou bovendien het gevoel van vol zitten kunnen remmen, met ‘overeten’ als mogelijk gevolg.
-
- E951: Aspartaam
Aspartaam valt onder de synthetische zoetstoffen – en is 200 x zo zoet als suiker. Aspartaam komt veel voor in onder andere lightproducten, frisdrank, kauwgom en snoep. Chemisch gezien bestaat aspartaam uit asparaginezuur en fenylalanine, aangevuld met methanol. Bij de afbraak van methanol kan formaldehyde en mierenzuur ontstaan; die stoffen kunnen giftig en kankerverwekkend zijn voor het lichaam. Aspartaam zou kanker veroorzaken op proefdieren, en er zijn meer mogelijke bijwerkingen van deze stof bekend; onder andere de ziekte van alzheimer, huidirritatie, migraine, misselijkheid en smaakverlies zouden een mogelijk verband hebben met dit E-nummer. Aspartaam zou bovendien de signaaloverdracht in de hersenen kunnen verstoren – en neuronen kunnen aantasten.
Goed om te weten
→ Er bestaan diverse (gratis) apps en boeken met lijsten en zoekfuncties wat betreft additieven; daar kun je de soort (kleur), de oorsprong en de bijwerkingen terugvinden. Kennis van E-nummers (en een handige lijst daarvan) kan heel nuttig zijn tijdens het maken van je boodschappenlijstje en/of tijdens het doen van de boodschappen.
→ E-nummers hoeven niet altijd letterlijk met hun nummer op de verpakking van producten te staan. Aangezien de hulpstoffen de laatste jaren nogal wat kritiek hebben gekregen, zijn fabrikanten zo slim geweest om de direct herkenbare nummers te vervangen voor hun wetenschappelijke naam; dat wil echter niet zeggen dat er ook maar iets aan de ingrediënten is veranderd, maar enkel dat niet iedereen direct doorheeft dat de helft van die ingrediëntenlijst (nog steeds) uit E-nummers bestaat. De ‘natuurlijke aroma’s’ zijn een mooi voorbeeld van zogenaamde verborgen E-nummers. Zorg dus dat je weet waar je op moet letten bij het lezen van etiketten.
Wil je leren hoe jij een gezonde boodschappenlijst samenstelt – en weten waar je op moet letten bij het kiezen van producten in de supermarkt, zodat je misleidingen kunt vermijden – en een betaalbare- en gezonde balans voor jezelf kunt creëren..?
IK HELP JOU OM TE GAAN LEREN LUISTEREN NAAR JE LICHAAM – EN OM JE KLACHTEN TE GAAN BEGRIJPEN, ZODAT JIJ (WEER) GRIP KRIJGT OP JE GEZONDHEID!
zorg dat je niets mist; volg ‘voedingvoorjebrein.nl’ op SOCIALE MEDIa!
Ⓒ Nicki Jalink – Voedingvoorjebrein.nl, online orthomoleculair voedingsdeskundige